Wil je maandelijks onze nieuwsbrief ontvangen met antwoorden op kapitale vragen rond onderwerpen die jij kiest zoals pensioen, successie en langer leven?
Als iemand overlijdt, dan wordt de erfenis volgens het huidige erfrecht verdeeld onder de wettelijke erfgenamen op basis van ordes en graden. Wat houdt dit precies in?
Erven gebeurt in een bepaalde volgorde. De wet verdeelt familiale wettelijke erfgenamen in vier ‘ordes’ op basis van bloedverwantschap. Die rangschikking in ordes geeft meteen ook de volgorde aan waarin de erfenis toegekend wordt.
Een hogere orde sluit erfgenamen in een lagere orde uit. Met andere woorden, als er bijvoorbeeld erfgenamen in de eerste orde zijn, dan zullen de erfgenamen in de tweede, derde en vierde orde niet erven.
Wie behoort tot welke orde?
De eerste groep zijn de afstammelingen van de overledene: kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen ….
In de tweede groep vind je de ouders, samen met de broers en zussen, en hun afstammelingen. Wie geen kinderen of kleinkinderen heeft, laat dus volgens het erfrecht zijn erfenis aan de erfgenamen van de tweede orde na.
De derde groep bestaat uit de ouders (als er geen broers of zussen zijn), de grootouders en overgrootouders. Dit zijn de bloedverwanten in opgaande lijn.
Als er geen familieleden zijn in de drie voorgaande ordes, dan gaat de erfenis volgens het erfrecht naar de vierde orde: ooms en tantes, neven en nichten (en hun eventuele afstammelingen).
Zijn er geen familieleden uit deze vier groepen, dan spreekt men van een erfloze nalatenschap. In dit geval gaat de hele erfenis, als er geen testament opgesteld werd, in principe naar de staat. Je kan dit natuurlijk gemakkelijk vermijden door wel een testament op te stellen en/of een schenking te doen.
Schenking doen? Lees hier de voorwaarden.
Naast de ordes moet je ook rekening houden met ‘graden’. Binnen dezelfde orde bepalen de graden wie het dichtst bij de overledene staat en dus echt erft. Graden zijn eigenlijk generaties of 'stappen' tussen familieleden, waarbij elke generatie als één graad wordt geteld.
Tussen ouders en hun kinderen meet men één graad (één generatie). Dit worden bloedverwanten tot de eerste graad genoemd.
Tussen grootouders en hun kleinkinderen gelden twee graden (twee generaties). Bij het erven tussen broers en zussen gaat men terug naar de gemeenschappelijke ouder. Zo telt men van een broer of zus naar de ouders één graad, en vervolgens van die ouders naar de andere broer of zus nog een graad. Hierdoor zijn kinderen van dezelfde ouders verwant in de tweede graad.
Bloedverwanten tot de derde graad zijn overgrootouders en achterkleinkinderen, tantes en nonkels, neven en nichten (= kinderen van broers of zussen).
Meer over erven en nalatenschappen? Lees hier alles wat je moet weten over successie.
Het erfrecht 2025 heeft geen wijzigingen aangebracht in deze opdeling van de familie in ordes en graden. Dit recht heeft vooral de bedoeling om meer vrijheid te geven aan de erflater dan vroeger. Het gaat hier wel om een modernisering van het relatievermogensrecht voor wettelijk of feitelijk samenwonenden.
Wat wel grondig wordt aangepast tegen 2026 is de erfbelasting. Meer weten over de wijzigingen en hoeveel je moet betalen? Dit mag je verwachten van de hervorming van de Vlaamse erfbelasting.
Wettelijke reserves voor kinderen of huwelijkspartners? Dit is wat je moet weten.
Uitschrijven in één klik.
Door je inschrijving geef je toestemming om deze nieuwsbrief maandelijks te ontvangen. Meer info vind je in onze privacyverklaring.
