Wil jij een schenking doen? Dan zijn dit de voorwaarden

In tegenstelling tot een testament leidt een schenking tot een onmiddellijke verarming van de schenker. Wat geschonken wordt, gaat meteen over naar het vermogen van de begiftigde.

Bovendien is een schenking onherroepelijk: je kunt er niet op terugkomen. Ook hierin verschilt de schenking van het testament, dat steeds herroepbaar is.

Toch bestaan er enkele uitzonderingen op dat onherroepelijke karakter van de schenking: zo kunnen echtgenoten terugkomen op een onderlinge schenking tijdens het huwelijk. Het is ook mogelijk om aan te tonen dat de schenking nietig is als gevolg van de niet-uitvoering van de lasten of wegens ondankbaarheid. Van ondankbaarheid kan bijvoorbeeld sprake zijn als de begunstigde zich schuldig maakt aan mishandelingen, misdrijven of grove beledigingen tegenover de schenker.

Onder voorwaarden: de schenking onder last

Als schenker heb je ook de mogelijkheid om aan de schenking één of meerdere voorwaarden te verbinden. In dat geval spreekt men vaak van een schenking onder last. De meest voorkomende voorbeelden hiervan zijn een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik en een schenking met vervreemdingsverbod. Bij dergelijke voorwaarden is het aangewezen om een notaris onder de arm te nemen die de clausules precies en juridisch correct kan definiëren.

Schenking met voorbehoud van vruchtgebruik

Bij een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik doe je enkel afstand van de blote eigendom van een goed. Zelf kun je er als vruchtgebruiker wel blijven van genieten: dat betekent dat je het goed mag gebruiken en de vruchten ervan mag opstrijken. Zo zal een verhuurder die zijn huurwoning wegschenkt, de huurinkomsten blijven ontvangen. Ook interesten of dividenden van een spaar- of beleggingsportefeuille worden als vruchten beschouwd. Gedurende die periode (die meestal afloopt bij het overlijden van de schenker-vruchtgebruiker) moet de blote eigenaar het vruchtgebruik respecteren. Hij mag enkel de blote eigendom verkopen, wegschenken of in hypotheek geven.

Schenking met vervreemdingsverbod

Schenkers die vrezen dat de begiftigde geen correct gebruik zal maken van het goed, kunnen een vervreemdingsverbod opleggen. Dan mag de begiftigde het goed niet verkopen, verhuren of in vruchtgebruik geven. Zo’n verbod is enkel geldig als het in de tijd beperkt is en een rechtmatig belang dient. Vaak valt de termijn samen met de levensduur van de schenker. Een koppeling van de termijn aan de levensduur van de begiftigde wordt echter niet aanvaard.Een schenking met vervreemdingsverbod in combinatie met een voorbehoud van vruchtgebruik is bijvoorbeeld een geldige techniek.

Andere voorwaarden bij schenkingen

Er zijn nog andere voorwaarden mogelijk in het kader van schenkingen.

• Denk bijvoorbeeld aan de terugkeer van de goederen naar de schenker bij vooroverlijden van de begiftigde. 
  Voorts kan je als schenker de begiftigde verplichten een bepaalde som geld aan een andere persoon te overhandigen. Heb je twee kinderen, dan kun je bijvoorbeeld een appartement schenken aan één van hen, onder de voorwaarde dat hij/zij aan broer of zus de helft van de waarde van het huis betaalt. De begiftigde mag zo’n schenking natuurlijk altijd weigeren.
• Ook een onderhoudsclausule behoort tot de mogelijkheden: je bepaalt dat de begiftigde jou een periodiek bedrag overmaakt, zodat je in je levensonderhoud kunt voorzien. Dat kan bijvoorbeeld uitgedrukt worden als een percentage van de huuropbrengsten als het om een onroerend goed gaat.
• Er bestaat nog een andere mogelijkheid om een rente te genieten in ruil voor een schenking. De begiftigde sluit een verzekeringscontract en investeert een eenmalige premie, waarvan het bedrag overeenkomt met de schenking. Het contract voorziet in een gedeeltelijke periodieke afkoop ten gunste van de schenker (die de begunstigde is van het verzekeringscontract) en in een aanvaarding door de schenker van de begunstiging bij overlijden . Op die manier kan de schenker eventuele wijzigingen tegengaan en zich ervan verzekeren dat de afkoop wel voorzien is.