Terugbetaling van de medische kosten
Wanneer een zelfstandige aangesloten is bij een ziekenfonds, in regel is met de betaling van zijn lidgeld en ook zijn sociale bijdragen als zelfstandige betaald heeft, dan heeft hij recht op de gedeeltelijke terugbetaling van zijn medische kosten: geneesmiddelen, doktersbezoek, heelkundige ingreep, ziekenhuisverblijf, enz. De hoogte van deze terugbetaling en de juiste inhoud van de dekking (de zogenaamde “grote” en “kleine” risico’s) hangen af van het ziekenfonds en van het type aansluiting. Het remgeld wordt natuurlijk niet terugbetaald.
Dekking tegen lage vergoeding
De uitkering die een zelfstandige ontvangt in geval van arbeidsongeschiktheid, ligt niet erg hoog: alleenstaande (48,71 EUR), samenwonende (37,35 EUR) of met gezinslast (60,86 EUR). (Daguitkeringen vanaf 1/07/2019, bedragen onderhevig aan indexaties). Daarom kan het interessant zijn als zelfstandige een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) te nemen. Dit is een schadeverzekering waardoor de zelfstandige zijn inkomstenverlies in geval van arbeidsongeschiktheid kan opvangen. De meeste verzekeringsmaatschappijen zullen maximum 80% van het inkomen garanderen, maar deze contracten worden meestal wel opgesteld tot de verzekerde de pensioenleeftijd van 65 jaar bereikt heeft.
Gelijkstelling wegens ziekte
Wie niet (meer) werkt, behoudt niet automatisch de rechten die verbonden zijn aan zijn statuut van “werkende”. Gelukkig kun je, als je je activiteiten door een langdurige arbeidsongeschiktheid volledig moet stopzetten, via je sociale verzekeringsfonds een aanvraag indienen om een ‘gelijkstelling wegens ziekte’ te verkrijgen. Zo worden de periodes van ziekte en/of invaliditeit kosteloos gelijkgesteld met periodes van activiteit. Dankzij deze gelijkstelling moeten geen sociale bijdragen aan het sociale verzekeringsfonds betaald worden. Eveneens belangrijk: de periodes van arbeidsongeschiktheid tellen dan ook mee voor de samenstelling van je pensioen. En dankzij deze gelijkstelling blijf je in orde wat betreft de ziekteverzekering, de kinderbijslag en de arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Voorwaarden voor de gelijkstelling
Om een gelijkstelling te verkrijgen, moet de activiteit als zelfstandige tenminste gedurende een trimester volledig stopgezet zijn. Bij het begin van de gelijkstelling moet de zelfstandige minstens 90 dagen met dat statuut gewerkt hebben en zijn sociale bijdragen moeten in orde zijn. Het aanvragen van de gelijkstelling moet binnen de zes maanden na de effectieve stopzetting van de activiteit gebeuren. De aanvraag wordt dan via de sociale verzekeringskas van de zelfstandige aan het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen) overgemaakt.
Ziekte en arbeidsongeschiktheid zijn dus voor de zelfstandigen een groter (financieel) probleem dan voor een werknemer. Toch kunnen ook zij een zekere dekking genieten.
