Wat met de erfbelasting bij een levensverzekering?

Je kan via een levensverzekering een mooi aanvullend pensioen opbouwen en het leven van je nabestaanden financieel eenvoudiger maken. Maar wat met de erfbelasting op een levensverzekering?

successierechten droit de succession
In dit artikel

    Onze levensverwachting stijgt alsmaar. Dit maakt dat je, met het oog op een gelukkig langer leven, best ook financieel de nodige voorbereidingen treft. Sparen voor een aanvullend pensioen via een levensverzekering bijvoorbeeld. 

    Een levensverzekering is immers een veelzijdig product en kan je een aantal waarborgen bieden. Zo kan je kiezen voor een overlijdensdekking, een invaliditeitsdekking, een waarborg 'premievrijstelling' bij invaliditeit, ... Je kan een levensverzekering ook gebruiken om een mooi extra pensioenkapitaal op te bouwen. Maar naar wie gaat jouw opgebouwde kapitaal als je overlijdt? En betaalt de begunstigde daar erfbelasting op?

    Bij het onderschrijven van een levensverzekering duid je een begunstigde bij leven en een begunstigde bij overlijden aan. De begunstigde bij leven is diegene die het uitgekeerde kapitaal ontvangt als de verzekerde op de eindvervaldag van de verzekering nog in leven is. De begunstigde bij overlijden is diegene die het verzekerde kapitaal krijgt als de verzekerde vóór de eindvervaldag sterft. 

     

    Levensverzekering als een vorm van successieplanning

    Een levensverzekering wordt (onder de vorm van een tak 21- of een tak 23- product) vaak gebruikt door ouders in het kader van de overdracht van hun vermogen naar hun kinderen. Een levensverzekering is nu eenmaal een handig instrument voor successieplanning. Hoe? Via een hand- of bankgift schenken de ouders een som geld aan de kinderen. Op hun beurt sluiten de kinderen ter waarde van de verwachte erfbelasting op de gift een tijdelijke levensverzekering af, mochten de ouders binnen de 3 jaar (in Vlaanderen en Brussel) of 5 jaar (in Wallonië) na de gift overlijden. In de polis duiden ze zichzelf aan als begunstigden en hun ouders als verzekerden.

    Als de ouders binnen de 3 of 5 jaar na de gift overlijden, dan wordt het verzekerd kapitaal overgemaakt aan de kinderen zonder dat zij daarop erfbelasting moeten betalen. Het uitgekeerde kapitaal wordt dan gebruikt om de verschuldigde erfbelasting van de schenking te betalen.

     

    Betaal je erfbelasting op een levensverzekering?

    Het opgebouwde kapitaal van een levensverzekering valt buiten de nalatenschap, aangezien je niet als erfgenaam, maar via een contractuele clausule ('beding ten behoeve van een derde') een bedrag in handen krijgt, tenzij de begunstigde in de polis de successie is. De levensverzekering werd in het verleden wel eens gebruikt om reservataire erfgenamen (kinderen en huwelijkspartner) gedeeltelijk of volledig te 'onterven'. Reservataire erfgenamen volledig onterven is echter niet mogelijk, ook niet met een levensverzekering. Zij hebben altijd recht op een minimumdeel van de erfenis.

    Als begunstigde van een levensverzekering betaal je doorgaans ook erfbelasting. De tarieven verschillen van gewest tot gewest en hangen verder af van de hoogte van de uitkering en van de graad van verwantschap met de overleden verzekerde. Een begunstigde in eerste rang betaalt minder dan iemand uit tweede of derde rang.

    Een belangrijk gegeven is dat een testament in een beperkt aantal gevallen voorrang krijgt op een levensverzekering. Het bedrag van een levensverzekering gaat bij afwezigheid van een begunstigde naar de nalatenschap van de verzekeringsnemer. De wettelijke erfgenamen ontvangen het kapitaal dan in hun hoedanigheid van erfgenaam. Werd er een testament opgemaakt, dan kijkt men naar de bepalingen opgenomen in het testament om het kapitaal te verdelen. Het is ook mogelijk dat een testament de begunstigingsclausule van een verzekeringscontract wijzigt.

    Ontdek hier meer over NN Donation Care en hoe NN kan helpen bij een handgift.

     

    Meer weten over successie?

    Deel dit artikel