Heb je recht op een overlevingspensioen als je partner overlijdt en jij al met pensioen bent?

Wat als je met pensioen bent en je partner overlijdt? Heb je dan recht op een overlevingspensioen of niet? Er zijn twee mogelijkheden. Ontdek ze hier.

 

GettyImages-919443520.jpg
In dit artikel

    1. Elke partner had een eigen pensioen

    In het eerste scenario gaan we ervan uit dat je partner en jijzelf een eigen pensioen  genoten, en er dus geen sprake is van een gezinspensioen. In dat geval valt het pensioen van de overleden partner gewoon weg. De overlevende partner blijft verder zijn eigen pensioen ontvangen aan het alleenstaandentarief.

    Het eigen rustpensioen van de langstlevende partner kan echter aangevuld worden met een overlevingspensioen tot aan het plafond van 110% van het overlevingspensioen, berekend op basis van een volledige loopbaan. Dit zal het geval zijn als dit bedrag hoger ligt dan het eigen pensioen van de overlevende aan het alleenstaandentarief. Ligt het bedrag dat overeenstemt met 110% van het overlevingspensioen lager dan het eigen rustpensioen van de overlevende partner, dan krijgt die gewoon zijn of haar pensioen verder aan het alleenstaandentarief.

    Opgelet, je komt slechts in aanmerking voor dit overlevingspensioen wanneer je getrouwd bent. Daarom wordt het ook wel eens weduwe- of weduwnaarspensioen genoemd. Wettelijk of feitelijk samenwonenden hebben er geen recht op. Voor het overlevingspensioen geldt er een minimumleeftijd. Sinds 2023 moet de nabestaande minstens 49 jaar oud zijn om hierop recht te hebben. Men wil zo vermijden dat te jonge mensen te vroeg van de arbeidsmarkt verdwijnen. Deze minimumleeftijd zal in de komende jaren evolueren om in 2025 50 jaar te bedragen en in 2030 55 jaar.

    2. Jullie hadden samen een gezinspensioen

    In het tweede scenario ontvingen jullie samen, als getrouwd koppel, een pensioen aan het gezinsbedrag. Dit kan bijvoorbeeld als één van de partners weinig of niet gewerkt heeft, en bijgevolg weinig of geen pensioenrechten opgebouwd heeft. Als deze partner een pensioen heeft dat lager ligt dan 25% van het pensioen van de andere partner, dan gebeurt er een herberekening op basis van het gezinsbedrag. Het koppel krijgt dan 1,25 maal het bedrag van de partner met de meeste pensioenrechten.

    Er zijn opnieuw verschillende opties:

    • Is de overlevende partner degene op wiens pensioen het gezinspensioen berekend werd (met andere woorden de partner met het hoogste pensioen), dan schakelt hij of zij gewoon over van een gezinspensioen naar een alleenstaandenpensioen.
    • Is de overledene partner degene op wiens pensioen het gezinspensioen berekend werd, dan krijgt de overlevende partner een overlevingspensioen dat overeenkomt met 80% van het gezinspensioen als hij of zij geen eigen pensioenrechten opgebouwd heeft.
    • Heeft de overlevende partner wel eigen pensioenrechten opgebouwd, zij het beperkte rechten, dan zal dat beperkte pensioen aangevuld worden met het overlevingspensioen tot het plafond van 110% van het overlevingspensioen, berekend voor een volledige loopbaan. Normaal gezien moet je hiervoor geen aanvraag indienen. Het is de pensioendienst die het initiatief moet nemen. Het overlevingspensioen zal je worden toegekend vanaf de maand die volgt op de maand van het overlijden. Opgelet: of als je niet samenwoonde met je overleden partner (bijvoorbeeld in het geval van een feitelijke scheiding), dan moet je wel een aanvraag indienen.

     

    Wat als je zelf met pensioen bent, maar je overleden partner nog werkte?

    Dan moet je het overlevingspensioen aanvragen bij de gemeente of de pensioendienst. Dien je deze aanvraag in binnen de twaalf maanden, dan wordt je overlevingspensioen toegekend met terugwerkende kracht vanaf de maand van het overlijden van je partner. Let op: bij het aangaan van een nieuw huwelijk (niet bij feitelijk of wettelijk samenwonen) wordt het overlevingspensioen geschorst. Ook in het geval van een veroordeling voor een misdrijf tegenover de overleden huwelijkspartner verdwijnt het recht op een overlevingspensioen.

    Vermits je overleden partner nog niet gepensioneerd was, moet zijn/haar pensioen nog berekend worden. Dit zal gebeuren op basis van de beroepsloopbaan. Voor werknemers en zelfstandigen is de berekening vergelijkbaar met die van het pensioen voor een alleenstaande.

     

    Een voorbeeld zal dit nog verder verduidelijken. Karel en Claire zijn een gelukkig getrouwd koppel. Karel heeft een goed gevulde carrière en een deftig pensioen. Claire heeft niet gewerkt, zodat ze voor de kinderen kon zorgen. Eenmaal met pensioen ontvangen ze een pensioen aan het gezinsbedrag op basis van de carrière van Karel. Als Claire als eerste overlijdt, ontvangt Karel een alleenstaandenpensioen (op basis van zijn carrière). Maar als Karel als eerste overlijdt, zal Claire een overlevingspensioen ontvangen, dat overeenkomt met 80% van het gezinspensioen.

     

    Wie niet aan de leeftijdsvoorwaarde voldoet om een overlevingspensioen te ontvangen, kan, in sommige gevallen en onder voorwaarden, beroep op een tijdelijke overgangsuitkering.

    Meer weten over pensioensparen?

    Deel dit artikel